Basubuhan, parahatan hawa kanyam, batang banyu si’ip, di tabing rumah babanjar-banjar gatinggiran. Ambun baluman rasap di pucuk kalakai, padang rumbia hinip maalur gambut.

Imbah sumbahiyang subuh, Acil Imah mangusai pupur basah ka pipi lawan dahi nang hudah inda bakalirut maraga umur cakada kawa disisimpani hudah parak ampat puluh tahun idup lawan Uwa Muklis. Kaputingannya lawan nang laki kulihan talu ikung anak tagal nang badua hudah bakaluarga saurang idup mairingi nang laki madam, tatinggal saikung lagi Ramadan hanyar umuran sanga tahun wayahini Sakulah SD. Acil Imah liput hudah muha bapupur basah mamutih, didahut sidin kakamban manyalungkuii kapala nang marapul huban, balinjang sidin tuju ka padu mambibit tanggui lawan basangu parang.

Jukung di muhara padu hudah hibak lawan bungkalang batata saraba dagangan, matan limau basusun di jikin, tungkul lawan pisang basikat, rambutan kuyakan, kasturi, ramania, pucuk jawau, kangkung bakindit, lawan kambang tigarun imbahanu jua iwak karing huarannya dibawa andakan urang subalah rumah umpat manjualakan.

“Tulak dahulu nah abahnya’ai” Acil Imah mancapil ka jukung, sambil bapadah kanu nang laki malapas bini matan lawang padu.

“Ayuha umanya’ai, kudua’akan mudahan habis dagangan ari ngini” Uwa Muklis mambari sumangat jua kanu bini rahat malabuh jukung ka muhara.

Lakun ari-ari hudah jadi mahir Ramadan anaknya Acil Imah lamun bangun guring kuitan hudah cakadada lagi di rumah lamun baisukan, kuitan bini ka Pasar Tarapung bajaja, lamun kuitan laki musti ka utan atawa mancari iwak, kaputingannya inya imbah makan nang hudah manyadi di bawah tatudung rahat subuh babaluman turun ka Pasar Tarapung, Acil Imah mamasakakan gasan laki lawan anak jadi hadap suap haja lagi lamun sidin cakadada. Imbahnya Ramadan naya bakawanan lawan lacit di unjut tabing batang banyu hampai wayah tangari kuitan datangan bagarumut pulang di rumah.

***

Jukung balinggang di limbur banyu karuh, Acil Imah cakada lapas tangan mananjang kakayuh, di bawah hindau subuh sasain basirarak. Jukung Acil Imah mahayau padang ilung bakawan ari dingin malawan arus batulak ka Lok Baintan mangayuh jukung manunti rajaki. Imbahanu tapaimbaian jua bubuhan acil nang asing-asingnya mambawa dagangan ka Pasar Tarapung Lok Baintan, sasain parak ka muhara sasain tadangar hangkui gadugur kalutuk panciri pacang jibun urang batatukar di Pasar Tarapung.

Babaya hampai di Pasar Tarapung, Acil Imah cakada lapas lawan kurihing habang patuk gincu sidin, manawarakan limau lawan ramania kanu bubuhan urang nang di kalutuk singgahan batatukar atawa umpat manjanaki haja mangudak bubuhan acil Pasar Tarapung.

“Barapa Cil limaunya sabigi?” Ujar bibinian nang taanum manakuni kanu Acil Imah.

“Naya limaunya dua ribu sabigi, lamun sajikin maraha talung puluh manjuali Aluh nang bungas naya” Acil Imah harat jua maambung bakul sakira hakun manukari.

“Larangnya Cil, cakada dapat saribukah sabigi limau” Tawar banar jua nang tukang tukar naya.

“Lamun saribu pada mamutik saurang ha di puhunnya Aluh bungasai” Acil Imah cakada kalah jua managan rarayuan buhan panukar.

“Tukariakan jua nah iwak talangnya, saikung salawi ribu nang tahalus, nang taganal naya sanga puluh ribu Aluhai” sasain bacuncum jua jukung acil-acil nang lain ka kalutuk, asing-asingnya manawari dagangan. Tagal Acil Imah naya cakada napa-napa sasama padagang naya kanu kakawanan sama pada mancari rajaki, jadi himung lamun dagangan payu, dintu jua acil-acil nang lain.

“Ayuha nah nukar limaunya, manisai luku Cil limaunya” jar bibinian hintadi manahapi mamilih limau di jukung Acil Imah.

“Rapun ramania si rapun manggis
manggis dimakan si kancil
limau naya rasanya manis
lakun gadis di hadapan acil” takunjihing Acil Imah mangaluar pantun sidin hudah.

“Ha… ha… ha… Umai acil naya harat sakalinya bapantun, sajikin ulun tukari nah limaunya ranai talung puluh ribu luku hintadi” lakas Acil Imah maruruk limau sajikin ka panyu hirang, manyambut duitnya mangasak ka sasala kutang.

“Bapantun pulang Cil” saikung lalakian nang taanum jua baparak ka jukung Acil Imah imbah mandangar Acil Imah bapantun.

“Umailah saikung pulang manyuruh diaku bapantun, tukariakan dahulu nah ramanianya kah, atawa pucuk jawau handaklah gasan mancacap lawan sambal kacang nyaman Tuh’ai” Acil Imah sasain mangajahakan dagangan kanu bubuhan urang nang di kalutuk.

“Ayuha bapantun dahulu nah, kaina ulun tukari ramanianya” cakada sabar jua lalakiannya naya handak mandangar pantun Acil Imah di Pasar Tarapung.

“Manangguk ka Batu Kajang
bulikannya manangkap kijang
handak napa baumur panjang
lamun kada panyambahiyang.” Mangalangkang pulang buhannya di kalutuk mandangar pantun Acil Imah.

“Pantun cinta pulang Cil” hujar saikungnya jua manyuruh pulang bapantun kanu Acil Imah nang rahat hintadi bapiruhutan di kalutuk, batis mancugut di jukung sidin manahani sakira kada tabalik.

“Daun pisang gadangnya layu
ka mana jua aku maambunakan
ulun hadang-hadang pian kadada lalu
ka mana jua ulun manakunakan. Ha… ha… ha…” Sasain kakalikikan tatawaan, disambung Acil Imah pulang pantun sidin.

“Puhun galam jangan ditabang
lamun ditabang takana paring
siang malam ulun taganang
humbayang pian tabawa guring” karamian Acil Imah bapantun barakat rajaki sidin jua sasain lingis limau lawan ramania ditukariakan bubuhannya nang mandangarakan pantun Acil Imah.

“Nyaman-nyaman makan guguduh
makan guguduh wayah kamarian
lamun kita kaina hudah bajuduh
duduk basanding di palaminan” manyambar balalu Acil nang matan hintadi satatawari iwak karing talang mambalas pantun jua.

“Ka Rantau mancari pisang
ka Kandangan mancari pinang
lamun di dunia kita tapisah
mudahan di akhirat tatamu pulang” Acil Imah cakada handak kalah jua manurai pantun pulang.

“Ayuha Cil ai nah mudahan batamu pulang kita, mudahan jua payu tarus buhan pian bajualan di Pasar Tarapung, tukar Cil’ai barataan” ujar lalakian hintadi nang manukariakan ramania Acil Imah.

“Ayuha dijuallah saadanya, inta rila acil lah” Acil Imah manyahut sama-sama baakat, sakira cakada tamakan riba, jadi adat bajual atawa batutukarnya urang Banjar musti bapanduk atawa baakat.

Lakas kalutuk bagadugur masinnya bajalan mambalah arus, jukung-jukung bubuhan acil balinggang-linggangan takana galumbang, Acil Imah bakayuh pulang ampah ka lain mamaraki Acil Rusnah nang rahat hintadi jua hudah handak karik dagangan sidin bajualan wadai mawadai di jukung.

“Adakah lagi Rusnah wadai sumapannya?” jukung Acil Imah mamaraki.
“Adaai lagi sahiris Acil Imah’ai, handakkah bahurup lawan tigarun haja dudua kindit nah, malaran gasan manjaruk” Acil Rusnah mambawai bahurup sumapan sahiris lawan kambang tigarun dua kindit. Lakas jua Acil Imah mambibitakan kambang tigarun sidin di buncu jukung. Matan wayah bahari jua hudah karap di Pasar Tarapung bubuhan nang bajual bahurupan dagangan haja.

Jukung Acil imah sasain puang dagangan sasain karik, bungkalang lawan jikin hudah batingkulupan di dalam jukung. Ari sasain manyarak matari mahindau. Sasain rawak Pasar Tarapung di Lok Baintan. Acil Imah kutang sasak lawan uncui, pupur basah sasain kubas di pipi dilusuhnya paluh nang mambigi jagung di dahi, imbahanu disapui sidin lawan kakamban. Dipuruk sidin pulang tanggui ka kapala, ari sasain hanup, banahap mangayuh jukung ampah bulik.

Batang banyu Martapura karancilangan dihindaunya silau matari maampah tangari, jukung-jukung acil Pasar Tarapung balinggang balarut mairing arus ampah bulikan mambawa rajaki nang dipakulih matan subuh ka siang maharap isuk sasain jibun rajaki dipakulih pulang di muhara Pasar Tarapung Lok Baintan.
***
Buncu jukung bapantuk tihang padu, dijarat sidin jukung ka turus, mancapil Acil Imah mambawa bungkalang lawan jikin naik ka rumah sambil manyangkutakan tanggui di tawing.

“Nah Uma datang” Ramadan lakas bukah manunti kuitan di padu nang hanyar naik matan jukung.

“Hudahlah makan tih Nak? Nih ada wadai uma tukarakan” Acil Imah lakas manguyakkan pundutan wadai sumapan diandak sidin ka pipiringan.

“Balum Ma’ai, maraha makan wadai dahulu” Ramadan mambibit sinduk maimal wadai sumapan bawaan kuitan di Pasar Tarapung.

“Inggih makan dahulu wadainya pahadangan uma bamasak gasan makanan tangari mahadangi abah datang” Acil Imah malikit hundayang di tungku dapuran sambil manyurung kayu bapangkih manyalai api.

“Uma…! Abah datang hudah tuh!” Ramadan mamadahi Umanya maitihi Abahnya datang mambinting iwak kulacingan nang pantar pagalangan lacit dua ikung bulihi mambanjur.

“Kayapa hintadi umanya payu hajalah dagangan” Uwa Muklis sambil manjulung iwak kulacingan kanu nang bini.

“Alhamdulillah abahnya’ai habis haja dagangan tih” Acil Imah lakas mandahut parang mamaruti iwak kulacingan bawaan nang laki.

“Diaku tih ada mambibitakan kangkung gasan isuk tih kaina kakamarian maikatiakan”

“Ayuha sukuram hudah pian ambilakan kangkungnya, sumalam Nini Mislah handak bajual pisang sala’an, kawa haja mangawani kangkung gasan isuk dibawa ka Pasar Tarapung”. Acil Imah manyahuti laki sambil mamaruti iwak di pajijipan handak disanga sidin.

“Tukari haja lamun tarukui haraganya, malaran gasan mangambuhi nang ada” Uwa Muklis jua manahapi pandir nang bini. Acil Imah imbah talah manyanga iwak mangarik bilungka, lawan mamirik sambal acan ditarahakan sidin asam balahan gasan kakambuh sambal acan, pacah liur.

Imbah sumbahiyang juhur, Acil Imah baurak tikar purun di padu, batata handak makanan, Uwa Muklis basila duduk bahigaan lawan nang anak, Acil Imah mangaut nasi nang hanyaran padar matan panci, baras mayang maarum sinditan pudak, iwaknya kulacingan mambangal basanga, gangannya bilungka bakukur lawan jaruk tigarun, sambal acan bacancangan asam nang garakupan. Kanyang banar saparanakan makanan di padu rumah nang katinggiran di tabing batang banyu Martapura.

Rahatan malam lamun anak hudah tarabah di kakampikan, Acil Imah lawan Uwa Muklis manata dagangan, manyusun limau lawan manyikati pisang, manjarati pucuk jawau, manginditi tigarun, gawian ari-ari gasan manyambung idup nang dihadap. Barakat cangkal malabuh jukung manunti rajaki di Lok Baintan, Pasar Tarapung matan bahari nang sasain langlam dilimburnya jaman.

Gangan rabung nyaman dimakan
makan bakambuh gangan paliat
Pasar Tarapung di Lok Baintan
mudahan taharagu hampai ka juriat

2021