BABAK  II

Baisukan nangitu, marga asa kada manyandang lagi bapikir saurang, basungsungan ari Mahapatih Lambu Mangkurat hudah bakiawan Aria Magatsari wan Tumanggung Tatah Jiwa, panganan lawan pangiwa di Karajaan Nagara Dipa. Lamunnya ada parkara karajaan nang pina ngalih-ngalih, musti nang badua ngini nang panambayan dikiau sidin.

“Ampun maap, Mahapatih,” ujar Tumanggung Tatah Jiwa limbah duduk basila mahadap mahapatihnya, “nangapa hajat maka andika mangiau kami basungsungan ari nangini? Adakah utusan karajaan lain nang handak manyarang karajaan kita? Andika kada sarana gair, langkahi mayat kami dahulu sabaluman mahadapi andika!”

Lambu Mangkurat unggut-unggut haja, mata sidin pina nahap manjanaki muha panganan lawan pangiwa. “Tumanggung Tatah Jiwa, Aria Magatsari, aku liwar himung mandangar ucapan andika. Dasar damintu mustinya mun jadi panganan atawa pangiwa Karajaan Nagara Dipa. Tagal, parkara nangini kadada sasantukannya lawan urusan bakalahi. Kadada karajaan lain nang wani lawan kita. Kadada urang nang wani maharu-haru karajaan kita.”

“Imbah pang, lamunnya lain parkara paparangan, lalu nangapa nang handak andika padahakan lawan kami badua? Kami siap mandangari, siap jua mun disuruh manajuni!” jar Aria Magatsari manyahuti, bunyi nahap kadangarannya.

“Panganan-Pangiwa, ngini urusan raja kita, jua parkara nang kada kawa kada musti kita gawi gasan kalangsungan hidup Karajaan Nagara Dipa. Pungkalanya, wayahini raja kita handak babini.”

Aria Magatsari wan Tumanggung Tatah Jiwa balalu bacacangangan, angkuh kada parcaya lawan nangapa nang hanyar didangarnya. Limbah nangitu unggut-unggut badudua, manarangak mancangangi muha Lambu Mangkurat, balalu bakurinah handak mandangari sambungan kisahnya.

“Kamarian samalam,” ujar Mahapatih Lambu Mangkurat manyambung pandir, “Maharaja Suryaganggawangsa baduhara mangiau diaku, baduduaan haja kami bapandiran di sitiluhur. Ujar maharaja wayahitu ti, rahatan taguring tangahari samalam sidin kada dikikira bamimpi ditamui kuitan sidin badudua. Wayahitu ti nang abah bapitua, lamunnya raja kaina handak babini jua musti lawan bibinian nang bangaran Dayang Diparaja.”

“Dayang Diparaja?” ujar Tumanggung Tatah Jiwa wan Aria Magatsari parak tapaimbai manyahuti. “Hau, asa kada suwah mandangar nah.”

“Nah, nangitu sapasal pulang nang jadi pikiranku. Nangitu jua nang maulah diaku kada baguguringan, balantak lacit ka baisukan. Pungkalanya, raja saurang kada tahu jua lantaran kuitan sidin kada mamadahi jua siapa sabujurannya Dayang Diparaja nangitu, anak siapa, wan di kampung mana kaganaannya. Nangitu jua marganya nang maulah diaku musti mangiau andika badua basusungsungan ari nangini. Nah, dimapa akal kita?”

Muha Aria Magatsari wan Tumanggung Tatah Jiwa pina mandam badudua, hinip kada sing bunyian. Asa saraba santuk. Handak bamara katia tahangkup, lamunnya baundur bisa tacabur. Pasalnya, lamun hampai kada tatamu mancarii, musti cagar daur karajaan. Lamunnya raja kada sing binian saumuran, baarti Karajaan Nagara Dipa nangini kadada baisian calun raja nang pacang manyambung manggantiakan tahta karajaan. Kaputingannya, musti karajaan ngini cagaran hancur kada karuan.

“Ampun maap, Mahapatih, lamunnya damintu kita musti bahimat mancarii bakal bini raja nangitu hampai tadapat. Lamun baluman tadapat, kita kada baampihan mancarii. Ngini parkara ganal. Ulun minta ijin pacang manurunakan anak buah,” ujar Tumanggung Tatah Jiwa sambil mahurmat, limbah nangitu badiri maninggalakan.

“Ulun minta ijin handak manurunakan anak buah jua,” jar Aria Magatsari maumpati.

Limbah bulik pada kadiaman Mahapatih Lambu Mangurat, kada mahadang taka isuk, ari nangitu jua Tumanggung Tatah Jiwa wan Aria Magatsari asing-asingnya mangumpulakan anak buah. Kikira ada mun urang mandua ratus nang takumpul, langkap lawan sangu pamakan wan gagaman, nang kaya pasukan handak tulak manyarang ka karajaan nang lajang.

Rikinan sampaya lakas tadapat, sabaluman tulakan, Mahapatih Lambu Mangkurat manyuruh bapancai babagi tugas. Tumanggung Tatah Jiwa wan anak buahnya ditugasakan batulak ampah ka hulu, Aria Magatsari wan anak buahnya disuruh bakayuh ka hilir, ada si Singantaka wan Singapati disuruh mamimpin anak buahnya maambah mara ka matahari hidup wan ka matahari pajah.

Limbah pamandiran hudah akur, balalu asing-asingnya tulakan manjalanakan suruhan mahapatihnya. Ada nang baparahu, ada nang bajukung, ada jua nang sahibar bajalan batis wara. Kada siang kada malam, bubuhannya ngini tarus haja mancarii Dayang Diparaja nang cagar diambil bini Maharaja Suryaganggawangsa. Limbah baistirahat satutumat sahibar malumbar urat landau, batarus pulang manjalanakan tugas. Tagal, nang kaya urang mahahari batu patir di dalam lamuk, hudah parak batangah bulanan nangini kada jua tadapat lawan urang nang dicarii. Jangankan batamuan, mandangar ada urang manyambat ngaran Dayang Diparaja haja gin yatu kadada tadangar jua. Sangu makaam asing-asingnya hudah parak tiis. Umai, dimapa ha lagi, balalu asa lamahai lintuhut sabarataan.

Lantaran hudah asa tulai jua, di kampung nang balain-lain, Tumanggung Tatah Jiwa, Aria Magatsari, Singantaka, wan Singapati sama-sama tapikir handak mambawai anak buahnya bulikan.

“Kita ni hudah sadang haja baihtiar, paribasanya siang-malam kada baguguringan mancarii Dayang Diparaja ka sana-kamari, tagal baluman jua kita tatamu. Hudah nangitu, sangu kita parak langis jua, kada mayu gasan pamakan dua-talu hari lagi mun kita tatap mangarasi batahan atawa bamara. Jadi, sadangai hudah kita bulikan hulu ka karajaan. Isuk-isuk kita baasa pulang tulakan mancarii,” ujar Tumanggung Tatah Jiwa mamadahi anak buahnya.

Di kampung lain, Aria Magatsari, Singantaka, wan Singapati damintu jua, asing-asingnya mambawai anak buahnya bulikan. Tagal, babaya bubuhan Aria Magatsari nang bakayuh ampah ka hilir rahatan basisiap handak bulikan, kamarian nangitu ada anak buahnya nang datang paling pandudian bahabar lamun inya sapakawalan sawat maliat Dayang Diparaja di kampung hilir.

“Ampun maap, Pangiwa, kita jangan bulikan dahulu. Siang tadi, rahatan kami sapakawalan baliliat di kampung Tangga Ulin, ulun mandangar ada urang tuha mangiau ngaran Dayang Diparaja nang lagi mandi di batang. Ujar sidin wayahitu ti, ‘Hai, Dayang Diparaja, lakasi pian tuntungakan mandi. Pinanya ada urang karajaan di sia. Lakasi kita bulikan.’ Limbah nangitu ulun naik ka tabing, batakun lawan urang, anak siapa bibinian bungas nang lagi naik dara nangitu. Ujar habar nang kudangar tadi, abahnya bangaran Aria Malingkun. Nah, dimapa kita?”

Mandangar habar nangitu, Aria Magatsari asa handak langsung batulak ka Tangga Ulin mandapati Aria Malingkun. Lamunnya kawa, ari nangitu jua inya langsung mambawa Dayang Diparaja ka hadapan Maharaja Suryaganggawangsa. Tagal, taganang pulang inya lawan Mahapatih Lambu Mangkurat kalu pina sarik mun kada sing padahan lawan sidin. Baik lamunnya kada langsung mantapau ditampar sidin, nangapa habar? Lamunnya hudah tahu lawan sidin, siapa urangnya nang wani malawan.

“Kita bulikan haja hulu,” ujar Aria Magatsari mamutusakan limbah satumat manimbang-nimbang nang mana akar nyiur nang mana garubi. Wayahitu ti, samana awak sidin saurang hudah asa lumpi, sangu pamakan nang dibawa hudah parak langis jua. Kada mayu gasan pamakan sabarataan.

Ari pina muru wayah bubuhan Aria Magatsari handak bulikan. Angin ribut, guntur bunyi gadaguman basasahutan, kilat girarapan nang kaya kambang api dilikit bagagantian. Anak buah Ari Magatsari pina takunan kalu kanapa-kanapa, tagal saikung-ikung kadada nang waninya batangguh macam-macam. **

_____

Dasar bujuran, nang kaya ujar sidin tadi, tuntung babak kadua Bang Dulah kadada sing pandiran lagi. Sidin unggut-unggut angui haja maliatakan anak buahnya baatur saurang, asal kada baungkara macam-macam haja cagar mahadapi babak nang katalu. Asal kada cagar manyupanakan Sanggar Lintang Pukang haja, tamasuk sidin saurang nang jadi sutradaranya.

Bubuhanpanuntunpaguni pina hinip haja barataan, kadada jua nang baungkara pina maniniwah. Lamunnya nang masi, bila ada bubuhan nang main di panggung tasasalah saikit haja, musti panuntun asing-asingnya kuciakan kada mangaruan.

Bang Dulah tasandar di tawing, bibir sidin pina lihum bapair haja. Dalam hati, sidin bapandir saurang, “Alhamdulillah, kada manyasal unda bilang siang-malam malatih bubuhannya parak sabulanan nangini. Mudahan bakatarusan.”[]

BERSAMBUNG

 

 

Facebook Comments