BABAK IV

Siang arinya, kada mahadang balanggar ari lagi, Tumanggung Tatah Jiwa lawan sabarataan utusan karajaan nang subuh tadi batulak ka Tangga Ulin langsung bakumpulan pulang di halaman kadiaman Mahapatih Lambu Mangkurat. Kada saapa, limbah Lambu Mangkurat turun mangaluari, Tumanggung Tatah Jiwa babungkuk mahurmati.

“Ampun maap, Mahapatih Lambu Mangkurat. Andika manyuruh kami maambili Dayang Diparaja, hudah kami gawi. Dimapa pasan andika lawan Aria Malingkun, hudah jua kami padahakan. Tagal, Aria Malingkun paguni kada hakun malapas anaknya. Ujarnya ti, ‘Dayang Diparaja ngini anak kami samata wayang. Balahan jiwa kami, caramin mata kami. Kami laki-bini liwar sayang lawan Dayang Diparaja, lawan jua kada sanggup kami mun cagar tapisah lawan diinya. Jadi, ampun maap, kasiam jangan anak kami nang cagar diambil bini raja.’ Nah, dimapa akal kita, Mahapatih?”

Limbah mandangar kisah Tumanggung Tatah Jiwa nangitu, muha Lambu Mangkurat saitu-saitu baubah pina habang-hirang. Sidin liwar sariknya lawan Aria Malingkun nang hudah bawani-wani kada manarima lamarannya gasan Maharaja Suryaganggawangsa. Tangan sidin kiwa-kanan baganggam pina liwar nahapnya. Pipilingan sidin, kiwa-kanan jua, pina bagarak turun-naik. Mata sidin pina tabuncalak cangang ampah ka hilir batang banyu.

“Aria Malingkun!” jar Lambu Mangkurat liwar hangkuinya. Asa baguncang saalaman. “Andika kada tahu dibasa.Andika hudah wani bapuaka lawan kahandak rajaku. Andika kada baakal kada babudi. Hadangi andika di situ lamun handak tahu nang kaya apa pahatian Lambu Mangkurat!”

Sabarataan urang nang ada di halaman kadiaman sidin ngitu hinip sabarataan. Saikung-ikung kadada nang waninya batungak maitihi muha sidin nang kaya urang lagi kasarungan macan panjadian nangitu. Bubujuran mambari marma.

Limbah baucap damintu, Lambu Mangkurat mangincang bajalan ampah ka batang banyu. Pina manggagasira tangan sidin mamacul tali tambatan parahu tangkalasa. Ditunjul sidin baka tangah sambil baluncat ka dalamnya. Tumanggung Tatah Jiwa lawan lima ikung anak buahnya hancap bacibai jua maumpati sidin di balakang. Lambu Mangkurat bakayuh saurang sambil badiri-diri. Lantaran handak lakas hampai ka Tangga Ulin, parahu tangkalasa dikayuh sidin bahancap bakakarasan.

Kaputingannya, kada mahadang disuruh lagi, sabarataan utusan karajaan nang takumpul di halaman kadiaman Lambu Mangkurat nangitu hancap maupati jua, laju manyasah di balakang sidin lawan parahu ganal-halus nang tadi sawat dibawa ka kampung Tangga Ulin. Lawan muha nang kaya hayam baranakan, Patih Ampat wan anak buahnya bakayuh sing hancapan. Dalam hati patih nang baampat ngini, lamun angkuhnya Aria Malingkun pina wani malawani Lambu Mangkurat, musti kami nang badahulu basurung awak bakalahi.

Alkisah, baluman matahari tinggalam, Lambu Mangkurat wan bubuhan utusan Karajaan Nagara Dipa nangitu hudah hampai di Tangga Ulin. Limbah naikan ka tabing di parak rumah Aria Malingkun nang kaya siang tadi jua, tumbur pulang urang kampung. Tagal, lantaran sapalihan hudah tahu nangapa pungkalanya, banyak urang kampung—kada lalakian kada bibinian—nang kada wani mancungul lagi. Nang kaya hayam maliat halang, asing-asingnya sintup katakutanan. Napalagi limbah tajanaki Lambu Mangkurat nang pina manggangsing bajalan ampah ka rumah Aria Malingkun nangitu, maginnya urang asa tasisit tali pusat.

“Aria Malingkun…!!”

Mandangar ngarannya dikiau urang sing nyaringan matan di luar, balalu asa malidup dada Aria Malingkun. Tumatan siang tadi hati sidin hudah asa batangguh jua, ngini musti jadi parkara ganal. Badadas sidin bakaluar dua laki-bini, duduk mahamba di hadapan Lambu Mangkurat.

“Ampun maap, Tuanku. Ampuni hamba nang jaba ngini. Silakan Tuanku naikan hulu ka rumah kami. Mun kada kawa lawas, satumat barang,” ujar Aria Malingkun bunyi manggatar katakutanan limbah tajanaki pangawak urang di hadapannya.

“Hai Aria Malingkun, aku Lambu Mangkurat, Mahapatih Karajaan Nagara Dipa. Kadada hajatku datang kamari sahibar handak bailang ka rumah andika. Kada jua aku mahandaki nasi-gangan andika. Aku datang kamari kada lain pada handak maambili Dayang Diparaja, anak andika nang cagar jadi bini rajaku. Jadi, damini jua aku handak tahu pahatian andika, hakun malapas atawa kada? Lamunnya andika tatap bakaras kada mambariakan kubawa, lalu nangapa kahandak andika? Lamun andika wani malawan, sini bamara biar kuamuk sakalian. Mun kada jua, ayu kita baganti suduk atawa baadu tungkihan!” jar Lambu Mangkurat kasasarikan.

Baluman lagi Aria Malingkun sawat manyahuti, Lambu Mangkurat hudah mancabut parang panjang nang mangkilat rarapan bulu. Kada mahadang Aria Malingkun baucap manangati, balalu ditimpasakan sidin ka pagalangan subalah kiwa. Talu bakas ditimpasakan sidin, talu bakas jua mantul nang kaya parang dumul ditimpasakan ka gatah para. Jauh cagar luka, sabilah bulu haja kadada nang pagatnya. Di balakang sidin makalaham hati urang asa takarucut marga liwar maarihakan.